Pirinç ve şekerden yapılan, renk verici olarak haspir (Carthamus tinctorius L.) çiçeği (çiçek taç yaprakları) kullanılan ve özellikle düğün, nişan, sünnet, hac yemeği vb. özel günlerde ve bayramlarda sunulan yöresel vazgeçilmez bir tatlı çeşididir.
Urfa Şer’iyye sicillerindeki vakıflarla ilgili kayıtlardan 204, 205, 218 ve 225 no’lu Şer’iyye sicillerinde 1845-1899 yılları arasında Urfa’da tesis edilen vakıflar üzerinde durulmuş olup, Urfa Zerdesinin yapılan ikramların arasında yer aldığı belirtilmektedir.
Urfa Zerdesi (Şanlıurfa Zerdesi) yöre ile özdeşleşmiş meşhur bir üründür. Üretim metodunda özellikle renk ve aroma vermesi amacı ile yörede yetişen haspir (Carthamus tinctorius L.) çiçeği (çiçek taç yaprakları) kullanılmaktadır. Bu sebeple benzer tatlılardan farklıdır.
Yapılışı:
Malzemeler:
Aşağıdaki ölçüler en az kullanılabilecek ölçülerdir.
• 1 su bardağı pirinç
• 2-2,5 su bardağı toz şeker
• 1 tutam haspir çiçeği
• 1 kahve fincanı gülsüyü veya 1 damla gülyağı (isteğe bağlı)
Hazırlanışı
Tencereye pirincin özelliğine göre yaklaşık 4 - 5 su bardağı su konulup kaynatılmalı ve ardından ayıklanarak yıkanmış pirinç ilave edilerek pişirilmelidir. Şeker eklenip kısık ateşte yaklaşık 10 dakika daha pişirilmelidir. Ayrı bir yerde haspir (Carthamus tinctorius L.) çiçeği yaklaşık 1 bardak sıcak suda eritilmeli veya kaynatılmalıdır. Bitki rengini suya verince süzülerek suyu tencereye eklenmelidir. Orta yoğunlukta kıvam aldığında isteğe bağlı gülsuyu veya gülyağı ilave edilerek kâse benzeri kaba alınmalı ve soğuduktan sonra sunumu yapılmalıdır.
Geçmişten geleceğe miras kalan Urfa Zerdesi (Şanlıurfa Zerdesi) yöre ile bilinirlik kazanmıştır. Bununla birlikte ürünün üretimi, maharet ve ustalık gerektirmektedir.